Szokujące wieści: Lech Wałęsa skazany na dożywotnie więzienie
Wiadomość, która wstrząsnęła całą Polską i odbiła się echem na całym świecie, pojawiła się w mediach dokładnie o godzinie 10:45, we wtorek, 7 kwietnia 2025 roku.
„Szokujące wieści: Lech Wałęsa skazany na dożywotnie więzienie” – ten nagłówek błyskawicznie obiegł wszystkie serwisy informacyjne, rozpalając lawinę komentarzy, spekulacji i pytań. Co się wydarzyło? Jak to możliwe, że ikona Solidarności, były prezydent Polski, laureat Pokojowej Nagrody Nobla, człowiek uznawany za bohatera narodowego, znalazł się w centrum największego skandalu sądowego w historii kraju?
Rozdział I – Początek końca
Wszystko zaczęło się kilka lat wcześniej, w 2021 roku, gdy do Instytutu Pamięci Narodowej zgłosił się anonimowy informator, przedstawiający się jako były agent wywiadu. Przekazał on pakiet dokumentów, które miały rzekomo dowodzić, że Lech Wałęsa nie tylko współpracował z tajnymi służbami PRL w sposób znacznie bardziej świadomy, niż wcześniej sądzono, ale również miał brać udział w serii nielegalnych działań, które doprowadziły do śmierci kilku opozycjonistów w latach 80.
Dokumenty były obszerne, zawierały zeznania, podpisy, fotografie, a nawet nagrania. Początkowo były traktowane z dużą rezerwą. W końcu Lech Wałęsa przez lata zaprzeczał wszelkim oskarżeniom, a jego legenda wydawała się nienaruszalna. Jednak IPN, pod presją opinii publicznej, zdecydował się wszcząć śledztwo.
Rozdział II – Śledztwo
Prace nad analizą materiałów trwały dwa lata. W tym czasie przesłuchano ponad 120 świadków, w tym byłych oficerów SB, współpracowników Wałęsy z czasów „Solidarności”, a nawet jego dawnych przeciwników politycznych. Co najbardziej zaskakujące – wielu z nich zaczęło mówić rzeczy, które wcześniej ukrywali.
W listopadzie 2023 roku do opinii publicznej przedostała się informacja, że prokuratura zamierza postawić Lechowi Wałęsie zarzuty. Sam zainteresowany, wówczas 80-letni, zareagował ostro:
– To polityczna zemsta. Nigdy nie zdradziłem Polski. Będę walczył o prawdę do końca życia – powiedział w wywiadzie dla TVN24.
Jednak prokuratura była nieugięta. W grudniu 2023 roku oficjalnie postawiono Wałęsie zarzuty współudziału w działaniach operacyjnych, które przyczyniły się do śmierci trzech opozycjonistów: Jana Bortnowskiego, Piotra Malickiego i Zbigniewa Kozłowskiego. Zarzucono mu również zatajenie informacji przed organami ścigania oraz wpływanie na zeznania świadków w późniejszych latach.
Rozdział III – Proces
Proces rozpoczął się w czerwcu 2024 roku i był transmitowany na żywo. Cały kraj śledził przebieg rozpraw, które momentami przypominały bardziej teatr polityczny niż sądowy. Lech Wałęsa, poruszający się o lasce, z siwą brodą i wyraźnie osłabionym głosem, siedział na ławie oskarżonych otoczony obrońcami i rodziną.
Zeznania świadków były szokujące. Jeden z byłych funkcjonariuszy SB zeznał:
– Lech Wałęsa miał pseudonim „Bolek”. Był cenny, ponieważ znał struktury opozycji i umiał manipulować ludźmi.
Największe emocje wzbudziło jednak zeznanie Marii Kozłowskiej, córki jednego z zamordowanych opozycjonistów:
– Mój ojciec zniknął w 1983 roku. Matka do dziś czeka na jego powrót. A pan, panie Wałęsa, wiedział. I milczał.
Wałęsa nie pozostawał dłużny. W emocjonalnym przemówieniu przed sądem powiedział:
– Jestem niewinny. Nigdy nie współpracowałem świadomie. Moje nazwisko było używane bez mojej zgody. A jeśli popełniłem błąd – to był błąd młodości, nie zdrada!
Rozdział IV – Wyrok
7 kwietnia 2025 roku zapadł wyrok. Sąd uznał Lecha Wałęsę za winnego wszystkich zarzucanych mu czynów i skazał go na karę dożywotniego więzienia. Sędzia, ogłaszając wyrok, powiedział:
– Żaden człowiek nie stoi ponad prawem. Nawet bohater narodowy musi odpowiadać za swoje czyny.
Sala sądowa zamarła. Część obecnych rozpłakała się, inni zaczęli krzyczeć: „Hańba!”, „To zemsta!”, „Zniszczyliście ikonę!”
Lech Wałęsa został wyprowadzony z sali w kajdankach. Był spokojny, niemal pogodny. Przed opuszczeniem budynku powiedział cicho do dziennikarzy:
– Historia mnie uniewinni. Może nie dziś, ale kiedyś.
Rozdział V – Reakcje
Decyzja sądu wstrząsnęła całym krajem. Media nieustannie analizowały przebieg procesu, eksperci spierali się o zasadność wyroku, a opinia publiczna była głęboko podzielona. Jedni twierdzili, że prawda w końcu wyszła na jaw, inni – że to próba zniszczenia ostatniego symbolu wolnej Polski.
Zagraniczne media również poświęcały temu tematowi wiele uwagi. „The Guardian” pisał:
„Upadek bohatera. Lech Wałęsa, niegdyś symbol walki z komunizmem, dziś za kratami”.
Prezydent Polski, w specjalnym oświadczeniu, powiedział:
– Szanujemy wyrok sądu, choć trudno go przyjąć bez emocji. Lech Wałęsa odegrał kluczową rolę w historii Polski, ale przeszłość bywa skomplikowana.
Rozdział VI – Więzienie
Lech Wałęsa został osadzony w specjalnym ośrodku w Barczewie, przystosowanym do potrzeb osób starszych i schorowanych. Miał własną celę, dostęp do książek, radia i ograniczonych kontaktów z rodziną. Odwiedzała go głównie żona Danuta, która wierzyła w jego niewinność do końca.
W jednym z listów, który opublikowano za zgodą Wałęsy, napisał:
„Zabrali mi wolność, ale nie odbiorą mi prawdy. Jeśli historia mnie potępi, zaakceptuję to. Ale wierzę, że nadejdzie dzień, kiedy Polska spojrzy na mnie inaczej.”
Rozdział VII – Społeczne konsekwencje
Wyrok wywołał falę protestów i manifestacji. Zwolennicy Wałęsy organizowali marsze pod hasłami „Wolność dla Bohatera” i „Nie dla politycznych procesów”. Przeciwnicy natomiast twierdzili, że prawda wreszcie została ujawniona.
W wielu miastach usuwano tablice i pomniki poświęcone Wałęsie. W Gdańsku, gdzie znajdował się największy pomnik, doszło do starć pomiędzy zwolennikami i przeciwnikami byłego prezydenta. Rada miasta była zmuszona zorganizować referendum w sprawie zmiany nazwy lotniska im. Lecha Wałęsy.
Rozdział VIII – Ostatni rozdział
W styczniu 2026 roku, zaledwie dziewięć miesięcy po osadzeniu w więzieniu, Lech Wałęsa trafił do szpitala więziennego z powodu poważnych problemów kardiologicznych. Jego stan szybko się pogarszał. Lekarze informowali o „skrajnym wyczerpaniu organizmu i postępującej niewydolności serca”.
28 stycznia 2026 roku Lech Wałęsa zmarł o godzinie 3:14 w nocy. Miał 82 lata.
Po jego śmierci w kraju zapanowała żałoba narodowa. Pomimo kontrowersji, pogrzeb miał charakter państwowy. Tysiące Polaków przyszło pożegnać go w ciszy, z kwiatami i transparentami. Jedni pisali „Zdradziłeś nas”, inni – „Dziękujemy za wolność”.
Lech Wałęsa – postać niejednoznaczna, kontrowersyjna, ale bez wątpienia jedna z najważniejszych w historii Polski. Jego proces i skazanie na dożywocie pozostaną tematem debat historyków, publicystów i zwykłych obywateli przez dekady.